Slaap apneu
Last van slaap apneu? Heel vervelend, want het kan je nachtrust aardig verstoren. Maar je bent niet alleen want bijna 1 op 100 mensen heeft er last van. Wij duiken wat dieper in dit onderwerp en vertellen je graag meer over slaapapneu, de symptomen en wat je er aan kan doen.
Wat is slaap apneu?
Slaap apneu betekent het ‘niet ademen tijdens de slaap’. Concreet betekent dit dat je ademhaling tijdens je slaap regelmatig stopt. Het gaat om korte pauzes van minimaal 10 seconden. Gedurende deze periode krijg je geen lucht binnen. Er wordt dan ook onvoldoende zuurstof opgenomen en geen koolstofdioxide uitgeademd. Hierdoor stijgt het CO2-gehalte in je bloed. Op dat moment treden je hersenen in werking en geven ze signalen om wakker te worden. Vaak word je dan ook met een schok wakker, waarna je terug begint te ademen.
Slaap apneu komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en in de leeftijdscategorie tussen de 45 en 65 jaar oud. Zowat 1 op 100 mensen zouden regelmatig stoppen met ademenen tijdens hun slaap. Iedereen heeft wel eens apneus in zijn slaap, pas wanneer ze veelvuldig voorkomen en lang duren, kunnen ze een bedreiging vormen voor je gezondheid. De Apneu-Hypopneu Index (AHI) wordt gebruikt als indicator en geeft aan hoe erg je slaapapneu is.
Soorten slaap apneu
Er zijn 3 verschillende soorten slaap apneu die kunnen voorkomen:
1) Obstructieve Slaapapneu Syndroom (OSAS)
De bovenste luchtwegen worden geblokkeerd door de tong of de wanden rond de keelholte. Dit komt doordat de spieren in de keelholte verslappen tijdens de slaap. Het is de meest voorkomende vorm van slaap apneu en gaat meestal gepaard met luid snurken tussen het stoppen met ademen door.
2) Centraal Slaapapneu Syndroom (CSAS)
De hersenen geven tijdelijk geen signaal naar de ademhalingsspieren waardoor je stopt met ademen. Al bij al komt deze vorm weinig voor en dan nog voornamelijk bij mensen met een hart- en vaatziekte.
3) De bovenstaande syndromen kunnen ook beide voorkomen.
Een slaap apneu kan ook in mildere vorm voorkomen en dan spreken we van een hypopneu. In dit geval is er een vermindering van minstens 50% van de ingeademde lucht, maar valt de ademhaling niet helemaal stil.
Wat zijn de oorzaken van slaap apneu?
De oorzaak van slaap apneu is vaak moeilijk te achterhalen en er liggen meestal een aantal factoren aan de basis. Het kan gaan om een verzwakking van keelspieren, vergrote amandelen, afwijkingen aan de kaken of het kaakgewricht, maar ook allergieën, een verkoudheid of overgewicht zijn mogelijke oorzaken. Verder kunnen ook longafwijkingen, hormonale aandoeningen, alcohol, roken en slapen op de rug mogelijke oorzaken zijn. Heel wat mensen hebben last van slaap apneu en het komt dan ook vaker voor dan we denken. Zowat 5 à 10% van de bevolking heeft last van slaap apneu. Mannen en zwaarlijvigen hebben het vaker.
Symptomen slaapapneu
Het duidelijkste symptoom van slaap apneu is vermoeidheid. Doordat je ademhaling stopt, slaap je onrustig en kom je eigenlijk nooit in een diepe slaap. Je voelt je dan ook dagelijks slaperig. Ook heel luid snurken kan wijzen op slaap apneu. Zelf heb je hier minder last van, maar voor een partner is het heel lastig. Ook hoofdpijn, concentratieproblemen, vergeetachtigheid en het feit dat je prikkelbaar bent, kunnen symptomen van slaap apneu zijn.
Is slaap apneu gevaarlijk?
Bij slaap apneu verhoogt de bloeddruk en neemt het risico op hart- en vaatziekten toe. Het zuurstoftekort kan leiden tot hartritmestoornissen, een hartaanval of een beroerte. Omdat je vaker wakker wordt is er ook kans op slaperigheid en concentratieproblemen. Met de auto rijden als je last hebt van slaap apneu is dan ook ronduit gevaarlijk. De vermoeidheid die gekoppeld gaat met slaap apneu kan ook mentaal voor problemen zorgen. Depressie en angst loeren om de hoek.
Behandeling slaapapneu
Er zijn een aantal behandelingen die worden toegepast om slaap apneu te behandelen:
1) Continue positieve drukbeademing (CPAP)
Dit is de populairste behandeling. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van een luchtdruktoestel met een masker. Tijdens de slaap krijg je voortdurend een verhoogde luchtdruk in de neus en de keel bij het inademen. Daardoor blijven de luchtwegen open en kan de keel niet inklappen. Na een testperiode wordt de ideale luchtdruk bepaalt. Het toestel kan gecombineerd worden met een neusmasker, een neus- en mondmasker en neusdoppen.
2) Mondbeugel (MRA)
Deze beugel zorgt ervoor dat de tong niet meer naar achteren kan zakken. De onderkaak en tong worden op hun plaats gehouden. Deze oplossing is vooral bruikbaar bij lichte vormen of als het masker niet verdragen wordt.
3) Operatie
Soms zit er niets anders op dan te opereren om de obstructie te verminderen. Een neusoperatie of een ingreep in de keelholte kunnen vaak een oplossing bieden.
Ook een gezonde levensstijl kan bijdragen aan het voorkomen of aanpakken van slaap apneu. Gezond eten, meer bewegen en stoppen met roken hebben een grote invloed.
Veelgestelde vragen over slaapapneu
Wat kan je zelf doen tegen slaap apneu?
Heb je wat overgewicht? Dan kan afvallen een eerste stap zijn. Ook een gezonde levensstijl heeft een grote impact op slaap apneu. Ook geen of weinig alcohol drinken is een verstandige keuze. Gebruik geen slaapmiddelen ze maken je nog slaperiger en minder alert. Kijk ook uit als je je met slaap apneu in het verkeer begeeft of gevaarlijke werken uitvoert. Je brengt niet alleen jezelf, maar ook anderen in gevaar. Slaap je op je rug, probeer dan voortaan op je zij te slapen.
Hoe wordt slaap apneu vastgesteld?
Als de huisarts vermoedt dat je slaapapneu hebt, word je meestal doorverwezen naar een longarts. Deze zal dan een slaaponderzoek uitvoeren. Dit onderzoek heeft plaats in een slaaplabo of -centrum in het ziekenhuis. Tijdens de nacht word je gemonitord en worden hersengolven, het hartritme, ademhalingspatronen, spierspanning, bewegingen en het zuurstofgehalte in het bloed geregistreerd.
De resultaten van dit onderzoek worden geanalyseerd en er wordt bekeken of er een behandeling nodig is.